CZYM JEST TERAPIA POZNAWCZO- BEHAWIORALNA?
Psychoterapia poznawczo–behawioralna (CBT) jest metodą leczenia zaburzeń psychicznych, trudności emocjonalnych oraz problematycznych zachowań. Jest sposobem współpracy terapeuty i pacjenta, który cechuje ustrukturowana forma oraz zorientowanie na określone cele i problemy.
U podstaw CBT leży założenie, że poprzez zmianę dezadaptacyjnego (błędnego, rodzącego cierpienie) sposobu myślenia można uzyskać zmianę nastroju i zachowania. Prezentowane przez daną osobę sposoby reagowania myślami, uczuciami i zachowaniami zostały wyuczone w toku rozwoju jednostki, a w związku z tym możliwe jest oduczenie się ich (w sprzyjających okolicznościach) lub nauczenie się nowych sposobów funkcjonowania. Mówiąc prościej, każdy może się nauczyć myśleć o sobie, świecie, innych ludziach w sposób bardziej sprzyjający jego dobremu codziennemu funkcjonowaniu. W psychoterapii w tym nurcie nacisk jest położony zwłaszcza na bieżące funkcjonowanie, to co dzieje się w życiu danej osoby tu i teraz, niemniej jednak dla zrozumienia obecnych mechanizmów często niezbędne jest przeanalizowanie ich źródeł we wcześniejszych doświadczeniach.
Terapeuta stosuje różnorodne techniki aby pomóc pacjentowi/klientowi zweryfikować własne wzorce myślenia i przekonania oraz zastąpić „błędy w myśleniu” bardziej realistycznymi i efektywnymi sądami. W rezultacie zarówno dyskomfort, jak i samoograniczające, kłopotliwe zachowania ulegają redukcji. Jedną z podstawowych zasad terapii w nurcie poznawczo-behawioralnym jest „empiryzm oparty na współpracy”. Oznacza ona, że pacjent, jako osoba dysponująca wiedzą na temat swoich problemów oraz psychoterapeuta, będący ekspertem od funkcjonowania ludzkiej psychiki, działają wspólnie poprzez poznawanie, eksperymentowanie i rozumienie mechanizmów trudności pacjenta w celu osiągnięcia zamierzonych celów.
Terapia poznawczo-behawioralna jest metodą pierwszego rzutu, w leczeniu trudności takich jak zaburzenia lękowe (m. in. lęk paniczny, fobia społeczna, mutyzm selektywny), depresja i zaburzenia nastroju, zaburzenia odżywiania, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, PTSD, uzależnienia czy zaburzenia snu.
CBT należy do grupy terapii evidence-based, czyli opartych na dowodach. Jej skuteczność w terapii różnych problemów psychicznych wykazano w bardzo dużej ilości wiarygodnych badań klinicznych. Dzięki temu Pacjent ma pewność, że proponowane przez terapeutę metody pracy mają swoje uzasadnienie w dowodach naukowych.
Metoda jest stale rozwijana i poszerzana, obecne trendy (tzw. III fala) wykorzystują, obok klasycznych technik poznawczych i behawioralnych, pracę w obszarze uważności, relacji terapeutycznej i metod doświadczeniowych.